Menneskerettane del 1

Når det er snakk om menneskerettar i våre dagar blir det ofte referert til rettar som seksuelle minoritetar har, dette trass i at ikkje èin einaste av dei 30 artiklane i Menneskerettsfråsegna handlar om seksuelle minoritetar. Det syner seg at sjølv om mange snakkar om menneskerettar, er det få som veit kva Menneskerettsfråsegna inneheld, så dei næraste dagane vil eg gjerne skriva litt om denne fantastiske teksten som alle bør kunna utanåt. 

Omtale av dei ulike rettsområda startar i artikkel 3. Artikkel 1 og 2 er skrivne for å sikra at alle rettane i artikkel 3-30 gjeld absolutt alle menneske utan unnatak.

Artikkel 3 seier: "Ein kvar har rett til liv, fridom og personleg tryggleik!"

Retten til liv er den mest grunnleggjande av alle rettar. Det er sjølvinnlysande. Det er jo berre den som lever som kan nyta fridom og personleg tryggleik. 

Retten til liv er ikkje avgrensa til fødde menneske, men omfattar ufødde. Menneskerettsfråsegna vart ratifisert i 1948, og då hadde ikkje kvinnene rett til å ta abort rett og slett fordi det kolliderte med fosterets rett til liv. Abort var då forbode i alle land. På den tid var altså ufødde barn inkludert i "ein kvar". Ut frå dette kan me trygt slå fast at sjølvbestemt abort er krenking av FN si Menneskerettsfråsegn. 

Retten til liv er også viktig for mange flyktningar sidan dei kjem frå områder i verda der eit menneskeliv ofte er lite verd, og styresmaktene driv med utanomrettslege avrettingar, dvs dei avlivar menneske utan rettsprosessar. Det skjer i mange land at opposisjonelle berre blir borte, eller blir funne myrda. Ikkje minst har me sett mange dømer på dette  i Russland. 

Kva retten til fridom betyr blir utdjupa i mange artiklar utover i fråsegna. Me les om religionsfridom, ytringsfridom, organisasjonsfridom og mykje meir. 

Retten til personleg tryggleik er viktig. Eg møter så mange redde flyktningar. Dei veit at blir dei sende attende til heimlandet sitt, ventar det arrestasjonar og vilkårlege rettsprosessar, eller det som verre er. Retten til personleg tryggleik må løftast fram i våre dagar då styresmaktene er så ivrige etter å senda folk ut av landet som dei meiner ikkje har rett på vern etter dei krav som Flyktningekonvensjonen fastset. Vel, Noreg er mellom dei strengaste landa i si tolking av Konvensjonen, og det er slett ikkje sikkert at det er våre styresmakter som tolkar denne teksten rett.