Bibelen bringer alltid reformasjon

31.oktober er det 501 år sidan Martin Luther starta reformasjonen, ei rørsle som må seiast å markera eit vasskilje i verdas historie.

Gjennom skriftene sine påviste Luther at kvar enkelt av oss kan kjenna Gud heilt personleg, og læra oss å dømma om kva som er rett og galt, både når det gjeld livsførsel og tru. Han omsette Bibelen frå gresk og hebraisk til tysk slik at landsmennene hans sjølve kunne lesa Skrifta  og gjera seg opp ei meining om kva som står skrive. Før Luthers tid måtte dei lesa og høyra frå Bibelen på latin, eit språk som få eller ingen ikkje-teologar meistra.

Etter den tid er Bibelen, eller deler av han, blitt omsett til 3223 språk (siste oppdatering frå Wycliffe bibeloversetjarar), og over alt der han blir lest og trudd, endrar han enkeltpersonar og samfunn til det betre. Det blir mindre korrupsjon og vinningsbrotsverk, mindre aggresjon og vald, meir omsorg og eit langt varmare sosialt klima. Men det største av alt er at folk gjennom Bibelen møter Gud, kjem til tru på Jesus og får eit levande håp utover død og grav.

Kva Bibelen betyr er meisterleg skildra i boka «De skjulte ordene» av Sigmund Evensen. Han og kona Ingjerd reiste med barna sine til Papua Ny-Guinea rundt 1980, busette seg langt inne i jungelen hos Umanakainafolket. Desse snakka eit språk som ingen ikkje-umanakaina forstod. Familien Evensen var dei første utanforståande som lærte seg dette språket. I 15 år budde dei i Bonenepi, som landsbyen heitte, og på denne tida omsette Det nye testamentet til umanakaina, lærte folket å lesa og skriva og fekk sjå kva enorme krefter som bur i Bibelen. Umanakainafolket vart forvandla frå å vera eit hemn og valdssamfunn til å bli eit samfunn fullt av tilgjeving og kjærleik. Det vart ei stor endring, ein reformasjon.

Me har hatt Bibelen på norsk i ikkje meir enn vel hundre år, før den tid måtte nordmenn lesa han på dansk. Likevel har boka hatt ein eventyrleg innverknad på norsk kultur, tenkemåte og lovverk. Men no er bibelkunnskapen blant folk flest på retur, og den kristne bodskapen taper gradvis makta si i den norske folkesjela. 

På denne bakgrunnen vil eg gjerne oppmoda lesarane mine lesarar om også å bli ivrige bibellesarar. Det må jo vera noko med ei bok som har fått mykje større utbreiing i verda enn noko anna bok som nokon gong er skriven. Paulus kallar ho for «den heilage skrifta», noko som tyder at Gud bur i ho, og  at alle som les med ærlege motiv,  til slutt vil møta Han på sidene og erfara ein personleg reformasjon i livet.

Godheit som grunnleggjande disippelaktivitet

Einkvar mentor må bevisstgjera disippelen sin i det å utøva godheit i kvardagen, både i heimen, på arbeidsplassen, i nabolaget osv.

Bergpreika i Matteus 5-7 er Jesu disippletale. Der seier han: "Lat lyset dykkar lysa for menneska slik at dei ser dei gode gjerningane dykkar, og for dykkar skuld kan prisa Far dykkar i himmelen."

I sjelevinnararbeidet er gode gjerningar basalt. På den eine sida vil kristne menneske føla trong til å gjera godt. På den andre sida må dei formanast og bevisstgjerast på det same. Ein ekte disippel vil reagera positivt på slike formaningar. Andre med irritasjon.

I disippelopplæringsperioden bør disippelen føra logg. Der skriv han ned det han gjer og det som skjer, dette som eit grunnlag for ein god og meiningsfull mentor-disippelsamtale.

Så har Gud to måtar å syna folk livsforvandlande godheit på, både gjennom under og teikn, og gjennom praktiske kjærleiksgjerningar gjort av Jesu disiplar.

Under og teikn er utanfor displane sin kontroll, men skjer likevel når dei audmjukt ber. Gode gjerningar kan dei pøsa på med så mykje dei berre vil. Begge deler skaper og vekker tru hos dei som blir tilgodesett.

Disippelaktivitet VI. Under og teikn som grunnleggjande element i menneskefiske

Jesus lærte disiplane sine opp til å bli menneskefiskarar av rang. Korleis gjorde han det? Ved å ta dei med når han gjorde greiene sine, og ved smått om senn la dei få prøva seg sjølv.

Og kva var Jesu greie? Han forkynte evangeliet, kalla folk til omvending og tru, lækte dei sjuke og sette fri dei som var besette av vonde ånder.

Store deler av Jesu dag gjekk med til dei to siste aktivitetane. Lukas skriv at Guds kraft var hos han til å lækja.  Resultatet var at skarar av menneske kom til han frå heile landet for å få hjelp, anten for sin eigen del, eller for eit sjukt familiemedlem eller ein plaga ven. Og alle fekk hjelp, les me.

Lite avslører Guds godhet for eit menneske som eit mirakel der det desperat trengst. Eit ateist som opplever Gud på denne måten taper ateismen sin på flekken og blir ein teist i staden. Det folk opplever av Gud, bestemmer korleis dei tenkjer om han.

Det er slike ting ein mentor må føra disippelen sin inn i. Det er viktig å kunne presentera evangeliet for folk på ein tankemessig konsistent måte, men enno viktigare er det å gje dei ein direkte erfaring av at Gud finst og at han bryr seg. Får dei denne erfaringa, blir dei straks opne for ein meir samanhengade framstilling av kva evangeliet handlar om. "For Guds rike består ikkje i ord, men i kraft," les me i 1.Korintarbrev 4,20.

Når me les Apostelgjerningane ser me dei same tinga. Gud gjorde mektige gjerningar ved apostlane sine hender. Dette opna folk for evangeliet om Guds frelse i Jesus Kristus, og tusen på tusen kom til tru på kort tid.

Dette utfordrar mentoren til å halda seg nær til Gud og naudbe han om den utrustninga som skal til for å kunna utrusta disippelen til denne type teneste. Kristne leiarar er mentorar, ikkje sjefar, og ein kristen leiars primæroppgåve i verda  er å utrusta dei heilage slik at dei blir dugande til all god gjerning (Efesarbrevet 4).

Disippelaktivitet V. Menneskefiske

Hovudpoenget med disippelskap er å utdanna truande til å bli menneskefiskarar.
Jesus sa: "Følg meg, så skal eg gjera dykk til menneskefiskarar", Markus 1,17.

Dette er altså ein kunst, ein dugleik som må lærast. Ingen kan dette berre i kraft av å vera kristne og ha Den heilage ande. Det må lærast av ein mentor som kan kunstene.

Korleis starta?

I starten er det mentoren som står med initiativet og hovudansvaret. Mentoren er jo i utgangspunktet ein person som driv med menneskefiske, og det er jo berre å dra disippelen med seg på sine eigne opplegg, rett og slett.

Ein enkel modell er denne: Mentoren har fått kontakt med ein ikkje-kristen som er litt positiv til Gud, og som gjerne vil prata meir, og mentoren inviterer difor han/henne heim til seg for ein kopp kaffi eller kva det no skal vera. Då kan ein prata i fred og ro i ein hyggjeleg og avslappande atmosfære. I denne settingen er det viktig at disippelen også er med (sjølvsagt etter avtale med den andre personen), slik at han/ho kan observera og i nokon grad også ta del i praten.

Ein annan modell er denne: Mentoren har avtalt med ein som enno ikkje er komen til tru, men som er positiv og nyfiken, at dei skal møtast over ein periode og lesa t.d. Johannesevangeliet saman for å prata om innhaldet. Her vil det også vera naturleg å ha disippelen sin med.

I starten kviler alt på mentoren. Disippelen berre møter opp når han får beskjed om det. Det er snakk om å observera for gradvis å få meir og meir ansvar. Men det kjem eg attende til seinare.

Disippelaktivitet 4. Skriftemål

Ein mentor må hjelpa disippelen sin inn i skriftemålet, dette å regelmessig sanna syndene sine for ein medkristen, og i første omgang er det naturleg at mentoren sjølv er skriftefar for disippelen sin.

"Vedkjenn då syndene for kvarandre, og be for kvarandre så de kan verta lækte", Jakob 5,16.
Skriftemål er ikkje eit ord som me finn i Bibelen, men saka finn me. Jesus sa til disiplane etter oppstoda at "dersom de tilgjev nokon syndene deira, er dei tilgjevne, men held de syndene fast for nokon, er dei fasthaldne", Johannes 20,23.

Begge desse avsnitta indikerer at dei første kristne sanna syndene sine for kvarandre, og det var denne praksisen som nedfelte seg i skriftemålet, det at ein kristen regelmessig går til ein annan kristen for å få syndene sine fram i lyset, og setja sanne og rett ord på dei og i neste omgang få absolusjon.

Nattverden er det me kan kalla ein generell absolusjon der syndsforlating vert forkynt over alle nattverdsgjestene. I skriftemålet får me ein meir skreddarsydd absolusjon for dei syndene me har løfta fram i lyset og sett ord på. Begge deler høyrer med til disippellivet.

Det interessante er at Jakob koplar skriftemålet saman med salving av sjuke og mirakuløs lækjedom. Det fører oss til den tanken av skriftemålet opnar for Guds kraft inn i liva våre, både den lækjande og den utrustande.

I den katolske og i dei ortodokse kyrkjene er skriftemålet formalisert på ein annan måte enn i dei protestantiske. Eg ser ikkje for meg ein slik modell hos oss. Me har eit heilt anna syn enn dei på presteskapet.

Men det er etter mitt syn ingen tvil om at skriftemålet høyrer heime i disippelskapet, og hadde me fått orden på dette, ville færre falle frå trua, og me ville ha vore langt sterkare i Gud.

Stille for Herren. Disippelaktivitet 3

Den tredje ein mentor må læra disippelen sin er å vera stille for Herren. «Vender de om og held dykk i ro, skal de bli frelste. I stille og tillit skal dykkar styrke vera.» sa Gud til Israelsfolket i ei kristetid for landet (Jesaja 30, 15). Og då folket nokre hundreår tidlegare stod i fare for å bli innhenta av egyptarane ved breidda av Raudehavet, sa Moses til dei: «Ver ikkje redde! Stå fast, så skal de få sjå at Herren frelser dykk i dag! For slik de ser egyptarane i dag, skal de aldri meir sjå dei. Herren skal strida for dykk, og de skal vera stille.» (2.Mosebok 14,13-14). 

Som Jesu disiplar er me involverte i ein kosmisk krig mot djevelens makter, men krigen er Guds, og me erfarer siger når me stille og tillitsfullt ventar på hans intervensjon. 

Å vera stille for Gud betyr ikkje berre å teia stille reint fysisk. Det betyr å slutta å opponera mot Gud, og lydig bøya seg for det han seier, om du forstår det eller ikkje, om du likar det eller ikkje. 

Me har så mykje me vil ha sagt, me vil alltid ha eit ord med i laget. Men i møte med den levande Gud, gjer me klokt i å lytta, for kunnskapen, visdomen, autoriteten og kompetansen ligg hos han og ikkje hos oss (Job 32,31-33)

"Berre hos Gud er eg stille, frå han kjem mi frelse" (Salme 62,1)

Som disiplar tilber me Gud, me studerer Guds ord og me er stille for han, og mykje er vunne dersom me lærer oss å teia stille hos Gud medan me grundar på eit bibelord eller ei bibelforteljing. 

Me skal ikkje læra disiplane våre meditasjonskunst. Det er heidenskap. Den som mediterer søkk inn i seg sjølv. Me som er Guds barn vender ikkje blikket innover, men oppover mot Gud. Han åleine er objektet for vårt fokus. I praksis vil tilbeding, bibellesing og det å vera stille flyta meir og mindre  over i kvarandre. Slik tek me til oss åndeleg mat. 

Dagleg bellesning. Disippelaktivitet nr. 2

Mentorar må føra disiplane sine inn i dagleg bibellesning.
"Lat Kristi ord bu rikeleg i mellom dykk," skriv Paulus i Kolossarbrevet 3,16.
Rikeleg! Kva er rikeleg?
Det er ikkje definert, men det ein mentor kan håpa på er at disippelen blir så glad i Bibelen at det ikkje blir eit ork for han å lesa, men noko som han gler seg til fordi det er så innmari interessant.

Det er fleire måtar å lesa Bibelen på:

1. Oversiktslesing. Her går kapitla unna utan alt for mykje refleksjon. Fem om dagen kan jo vera ein tommelfingerregel.
2. Djupnelesing. Då les ein eit vers eller eit kort avsnitt og spør seg sjølv: Kva las eg eigentleg no? Korleis skal eg forstå det eg las? Korleis kan eg på ein god måte formidla innhaldet i dette til andre? Kva tyder dette for meg i dag?
3. Omgrepsanalyse. Her er det naudsynt å ha ei bibelordbok (eller bruka søkefunksjonen i ein databibel, t.d. i www.bibel.no), og ein må ha ei notatbok.  Kanskje vil du finna meir ut om kva Bibelen meiner med ordet "visdom" eller "visdomen". Då er det berre å slå opp og notera, og etter kvart kjem ein garantert til å oppdaga utruleg interessante ting som ein ikkje har sett før, som t.d. at "visdomen ropar høgt på gata og les røysta si høyra på alle torg" (Ordtaka 1,20),og du undrar deg: Er eg ein person med visdom?
4. Memorering.  Det handlar om å læra seg bibelvers utanåt. Eg vil berre ha sagt: Den disippel som held på med det, vil veksa i rekordfart og alltid ha noko å dela med andre. Det står om Maria, Jesu mor, at ho "gøymde Guds ord i hjarta sitt", dvs. ho memorerte det. Jesus sjølv må ha memorert. Då djevelen freista han, sigra han ved å sitera frå Bibelen. I Salme 1 står det om den som "grundar på Herrens lov (Guds ord) dag og natt" blir som eit tre planta ved rennande vatn, det ber frukt til rett tid, og blada visnar aldri på det." Attraktivt, ikkje sant?

Bibellesning er heilt avgjerande for om disippelskapet skal lukkast eller ikkje. Som mentorar er me modellar, men me kan ikkje erstatta Bibelen og Den heilage ande som jobbar med folk gjennom Bibelens gode ord. Målet me disippelskapet er jo at kvar læresvein skal bli sjølvstendig og helst overgå mentoren sin i kunnskap, visdom, kjærleik og engasjement. Det kan berre oppnåast ved at han/ho ivrig studerer Bibelen og øver seg i å dela funna sine med andre. 

Lovsong, takk og tilbeding, disippelaktivitet nr. 1

Det første ein mentor må læra disippelen sin er å leva i ein atmosfære av takk og tilbeding.

På Betlehemsmarkene var det julenatt ein hær av englar som song:

"Ære vere Gud i det høgste, og fred på jorda mellom menneske Gud har glede i".

I Jesaja 6 får profeten sjå Gud sitjande på kongstolen sin, og rundt han er det serafar som ropar:

"Heilag, heilag, heilag er Herren Sebaot, jorda er full av hans herlegdom".

Og apostelen Johannes fekk mektige himmelsyn medan han var fange på Patmos, og i Openberringa 7 får han sjå Guds kongsstol, og han høyrde lovsongen frå alle som stod Gud nært:

"Amen. All lov og pris og visdom takk og ære, makt og velde høyrer vår Gud til i all æve. Amen". 

I Salmane blir me tallause plassar oppfordra til å lova og æra Gud, slik som t.d. i 147,12 der me les: 

"Syng Herrens pris, Jerusalem, Sion, lovsyng din Gud". 

Kvifor skal me lova Gud? Svaret finn me i Openberringa 4,11:

"Verdig er du, vår Herre og Gud, til å få pris og ære og makt. For du har skapt alt; ved din vilje vart alt til, skapt av deg".

Gud er vår skapar, og alt Gud har skapt, har han skapt til si ære, og han fortener vår lovsong. I Openberringa 19,1 les me at 

"Sigeren, æra og makta tilhøyrer vår Gud".

Me ærar Gud fordi vår ære tilhøyrer han, og me er ikkje slike som stel frå Gud, men me gjev han det som er hans: Oss sjølve og vår lovsong. 

Og som Jesustruande er me blitt Guds tempel, og i Salme 29,11 les me at 

"alt i hans tempel ropar "Ære!"

I Guds tempel, og i Guds natur (Salme 150)  rullar lovsongen mot Gud natt og dag, og skal gjera det i all æva.

På denne bakgrunnen: Det første ein mentor må læra disippelen sin er å lova, takka og prisa Gud, og leva i ein atmosfære av takk og tilbeding. I tillegg kan det vera lurt å ta Daniel som modell og ha tre faste tider på dagen då ein datar Gud, bøyer sine kne (Efesarbrevet 3) og hyllar Herren med ord frå Bibelen eller brukar ord frå dei mange utruleg flotte lovsongane som blir produserte i våre dagar. 

Essensen i disippelskap er fellesskap

Det grunnleggjande med å vera Jesu disippel er å ha retten til alltid å nyta hans fellesskap. Då Jesus kalla disiplane sine, bad han dei om å følgja seg, og essensen i å følgja Jesus er retten til til eikvar tid å få vera saman med. Disippelskap og kristenliv handlar først og sist om FELLESSKAP.

Me tenkjer ofte at det å følgja Jesus er ein litt tung og vanskeleg jobb. Men det stemmer ikkje. Den som følgjer Jesus går med lette steg gjennom livet. Jesus er jo så enormt elskverdig og inspirerande å vera saman med at han gjer livet til ei festreise.

Men alle som prøver å leva som disiplar av Jesus utan å ha personleg samfunn med han, opplever det heile som eit ork. Det er oftast desse som fell frå trua, ei tru som dei i røynda aldri har hatt.

I 1.Mosebok 17,1-3 utvidar Gud pakta med Abraham og seier til han: "Lev for mitt åsyn og ver heil i di ferd."

Å leva for Guds åsyn er å ha personfellesskap med Gud, vera i ein posisjon der ein alltid let seg gleda av Guds kjærleik og la seg fylla av hans smil. Då blir ein eit heilstøypt kristent menneske, ein person med Jesu karakter.

Difor er det heilt grunnleggjande i disippelskapet at me brukar god tid med Gud kvar dag, at me søkjer hans ansikt, at me lovar, prisar og takkar han  for den han er og for dei gåvene han har gjeve oss, og i særleg grad frelsesgåva.

Er du ein mentor er det dette du skal øva disippelen din opp i først av alt: å pleia nær omgang med Jesus på det peronlege planet. Her startar og endar eit vellukka disippelskap, og det er jo dette samfunnet med Gud alt saman strengt tatt handlar om under heile vandringa, og som me er som kalla til å bringa andre menneske inn i. Så under heile mentor-disippelperioden vil dette vera eit tilbakevendande hovudemne i samtale og felles bøn.

Mentorskap og disippelskap

Alle erfarne kristne bør stilla liva sine til disposisjon for nye kristne for å læra dei å leva fruktbare kristenliv.

Jesus sa til disiplane sine då han kalla dei: "Følg meg, så skal eg gjera dykk til menneskefiskarar."

Jesus var mentor for mange. Først dei 12 apostlane, så for 58 andre som stod  han så pass nær at dei på eit gjeve tidspunkt vart sendt ut saman med dei 12 for å forkynna evangeliet for folk som budde i landsbyane i Israel. Dei kom glade tilbake og fortalde henrykt om under og teikn som dei hadde vore vitne til, og om store sigrar dei hadde vunne. Det må ha vore fantastisk å ha Jesus som mentor.

Men me står ikkje i ein dårlegare situasjon enn desse 70. Tvert om. For me har Den heilage ande, og Jesus sa: "Det er ein fordel for dykk at eg går bort, for dersom eg ikkje går bort, kjem ikkje talsmannen til dykk, og når han kjem, skal han læra dykk alle ting, og minna dykk om alt eg har sagt dykk."

Gud er vårt førebilete, skriv Paulus i Efesarbrevet. Slik han jobbar, slik jobbar me. Og dersom Guds mønster er mentorskap og disippelskap, då skal det også vera vårt mønster, vår modell. Og når sant skal seiast: Det er den suverent beste arbeidsmetoden.

Det er ein sjølvsagt ting at du kan ikkje føra andre inn i noko du ikkje lever i sjølv. Dersom du har mange år på baken som kristen, men ikkje lever eit fruktbart kristenliv, må det koma til ein endring i livet ditt før du kan bli mentor for andre.  Då treng du sjølv ein mentor for ein periode.

Korleis kan du finna deg ein mentor? Sjå det rundt om du ser ein som lever eit fruktbart kristenliv, gå så til vedkomande og spør om han/ho kan læra deg å leva slik med Gud at livet ditt begynner å bera frukt for evigheten, og så må du vera villig til å underordna deg denne personen, elles blir resultatet dårleg. Å følgja nokon er å underordna seg den ein følgjer.

Du må ikkje tenkja den idiotiske tanken at du følgjer Jesus så du treng ikkje følgja noko anna menneske. For saka er den: Dersom du ikkje følgjer eit anna menneske, følgjer du heller ikkje Jesus, for det var Han som innførte mentor-disippelskapsprinsippet for si kyrkje. Og dersom dette ikkje kjem på plass snarast, vil me tapa på alle frontar.

Disiplar skammar seg ikkje over evangeliet

Apostelen Paulus skriv i Romarbrevet kapittel 1 at han ikke skammar seg over evangeliet.
Paulus var ikkje redd for å stå fram som ein kristen, sjølv om det kosta han dyrt å vitna og forkynna om Jesus. Ja, det hende at han ikkje trudda han kom til å overleva. Alltid hadde han ulvane i helane, dei glefsa og beit, berre han opna munnen, så vart det eit hylekor og eit krav om at han måtte bort, og drapsforsøka var mange. Utanom Jesus har det ikkje vore mange som har truga mørkets fyrste og hans rike som apostelen Paulus. Og det fekk han merka på kroppen. Han var steina og piska og måtte tilbringa år i mørke fengselsceller. Likevel stod han på for Jesus seint og tidleg, og livet hans var aldri utan frukt. Stadig kom nye menneske til tru, han "plyndra helvete og befolka himmelen", for å bruka eit kjent uttrykk av Reinhard Bonnke.

Få kristne i Noreg dag har ein så kraftig profil at djevelen finn grunn til å bruka nemneverdig energi på dei. Dei aller fleste er stort sett heilt ufarlege for mørkets fyrste, men ikkje alle, og dei som står fram og ikkje skammar seg over evangeliet, er denne nasjonens håp.

Får få dagar sidan vart det offentleggjort ei undersøking som syner at 90% av dei kristne studentane i dette landet ikkje torer å stå fram med trua si. Skammar dei seg over evangeliet og over Jesus? Eg veit ikkje. Kanskje er dei berre redde for å bli gjort til latter og for å bli ekskludert frå det gode selskap, eller kanskje begge deler.

Kvifor er det blitt slik? Min teori er at dei unge kristne manglar gode førebile. Dei kristne studentane sin foreldregenerasjon, dei som no er 50+,  har i stor grad levd halvhjarta kristenliv, og mange av dei har ikkje vitna for eitt einaste menneske om Jesus Kristus, og då naturlegvis heller ikkje vunne nokon for han. Dei har ikkje disipplegjort ungdomane, og kvifor har dei ikkje det? Fordi dei sjølve heller ikkje vart disippelgjort. Unnlatingsyndene går i arv.

Jesus er krystallklår på dette at den som ikkje kjennest ved han mellom menneske, skal han heller ikkje kjennast ved for Far i himmelen. Det ligg eit ævealvor over slike Jesusord.

Skal dei unge stå fram som stolte kristne som ikkje skammar seg over evangeliet, må dei disippelgjerast. Då treng dei mentorar, folk som har følgt Jesus seriøst ei stund, som kjenner Bibelen, som er glad i folk og som har viglsa livet sitt til menneskefiske.

Er dette eit kall til deg?

Kyrkja - grunnvollen og søyla for sanninga

I den gamle pakt var templet i Jerusalem Guds hus.
I den nye pakt bur Gud i sine truande vener over heile jorda,  i kyrkja si som i 1.Tim.3,14, blir presentert som "søyle og grunnvoll for sanninga".
Dette er så utruleg sterkt. For det første: Gud bur i oss og mellom oss. DET er berre heilt enormt å tenkja på. Og fordi han gjer det, blir me sterke, ja, ei plattform som Gud kan byggja vidare på, eit folk med bærekraft, ein gjeng til å stola på osv. I Guds kyrkje blir ikkje berre Guds sanningar forkynte, dei blir praktiserte, og først når sanninga vert praktisert, vert ho sanning i bibelsk forstand, for det ordet som er omsett med sanning kan også omsetjast med røyndom (verkelegheit). Når Guds ord blir praktisert, beviser det seg sjølv for folk. Himmelens liv og kraft kjem nær og forvandlar situasjonar og folk.

Me forkynner Guds nåde, me syner nåde, me forkynner reinleik, me lever reint, me forkynner lækjedom, me lækjer,  med forkynner godleik, me er gode, me forkynner glede, me er glade, me forkynner fred, me er fredlege, og alt dette er meiningsfullt å skriva og seia fordi den allmektige og gode Gud bur i oss og mellom oss. Utan han hadde alt dette vore komplett umogeleg.

Ingen skal vera redde for å forkynna ein fulltonande bibelsk bodskap. Summen av Guds ord er sanning. Bibelen vil alltid koma i konflikt med andre trusretningar og ideologiar, og ikkje minst med sekularismen som dominerer mellom folk flest i våre trakter. Men ved å løfta fram og praktisera Bibelens ord, blir folk likevel djupt berørte av Gud, for hans ord er levande og kraftig, det trenger gjennom og dømmer hjartans tankar og råd, og så har det kraft i seg til å frelsa dei som kjenner seg tiltalte og dømde.

Sanninga står fast. Ho er ikkje flytande, men klårt definert i Guds ord, i lov og evangelium. Når det står at det er syndstilgjeving i Jesus Kristus, så er det ingen og ingenting som kan endra på det. Når det står at løgnarar skal gå til grunne, så har dei inga framtid. Når det står at grådige menneske og menn som ligg med menn ikkje skal arva Guds rike, så blir dei for evig ståande utanfor, der dei gret og skjer tenner. Når det står at det etter døden kjem ein dom, så vil alle koma til å erfara at det skjer.

Frelste syndarar har ingenting å skamma seg over. Synda er skammeleg. Men den har me fått tilgjeving for. Den er teken frå oss. Ære til Jesus for det.  Men at mange skammar seg over trua si er trist og unødvendig, og det vil eg skriva litt meir om i morgon.

Gud, - eller stoff, tid og tilfeldigheit?

I realiteten er det berre to alternativ med tanke på å forstå universet, kvifor det eksisterer og korleis det fungerer:

1. Gud
2. Stoff, tid og tilfeldigheit 

Det skal lite til for å bli samde om at begge desse synsmåtane avspeglar ei umåteleg sterk tru. 

Problemet med den siste versjonen er større enn med den første. 

Det er to grunnar til det.

1. Big Bang-teorien reknar faktisk ikkje med at det eksisterte stoff før det sa PANG, og spørsmålet blir då: Kva var det som sa PANG?
2. Dinest er det ei ubryteleg fysisk lov som populært seier at "alt som har høg orden vil gradvis gå mot låg orden". Medan skaparverket tydelegvis har gått motsett veg, og akkurat DET vitnar uansett om ein "ordnar" som står utanfor og over universet, og som då må vera opphav til det heile. 

Å tru på Gud er altså langt meir logisk enn å tru på stoff, tid og tilfeldigheit. 

Materialistane må fornekta plan og mål. Likevel osar universet plan og mål, og me menneske elskar planar og mål. 

Det høver perfekt til Bibelens bodskap om at me er skapte i Guds bilete (1.Mosebok 1,26-27). Gud elskar plan og mål, og det gjer sanneleg me også. Utan plan og mål kunne me ikkje ha bygd byar, vegar, fabrikkar, datamaskinar, bilar og fly.

Utan plan og mål hadde me ikkje hatt blomster og barn. Men fotosyntesen, forbrenninga, fungerande organ og ein hjerne som faktisk gjev oss evne til sjølvrefleksjon og verbal kommunikasjon, må ha sitt opphav i eit sjølvreflekterande vesen som kommuniserer verbalt. Og han kallar seg "Eg er", "Veldig Gud", "Evig Far" og "Den Allmektige", han som er opphavet til alt anna. Han er VÅRT opphav, VÅR sanne og kjærlege Far.  

Og Augustin skriv: "Gud, du har skapt meg til deg, og mi sjel er uroleg i meg inntil ho finn kvile i deg!"

Jesu atterkome og verdsmisjonen

Berre Far veit dagen og timen for når Jesus kjem attende. Men me har fått ein del parameter å gå etter når me skal vurdera kor langt unna Meisteren er. Desse skal me sjå på her i dag.

Etter at Jesus hadde fare opp til himmelen, kom det nokre englar og sa til dei mildt sagt overraska læresveinane at Jesus skulle koma attende på same måten som han fòr opp til himmelen.

Etter den tid har alle som elskar Jesus vore fulle av forventning, særleg når dei har vore utsett for forfølging.

Før Jesus reiste heim til Far, lova han læresveinane Den heilage andens kraft og nåde, og dei spurde: "Er det på den tid du skal attreisa riket for Israel?" Då sa han til dei: «Det er ikkje gjeve dykk å kjenna tider og stunder som Far har fastsett av si eiga makt.  Men de skal få kraft når Den heilage ande kjem over dykk, og de skal vera mine vitne i Jerusalem og heile Judea, i Samaria og heilt til enden av jorda.»

Det handlar om misjonsoppdraget. Evangeliet må nå ut til alle folkslag og språkgrupper, noko Jesus poengterer i Matteus 24, og som me ser resultatet av i Johannes openberring 7.   

Me har ikkje fått Anden for å førebu oss sjølve på Jesu gjenkomst, men for å førebu folkeslaga slik at dei kan ta imot han med tru og glede. 

Apostelen Paulus kallar skriv i Romarbrevet 11,25 om  "folkeslaga sitt fulle tal", noko som synest å vera eit spesielt tal på Jesustruande ikkje-jødar som må oppfyllast før Israel kan bli frelst. Mange ting tyder på at dette talet alt er fullt, for no ser me ein gryande vekkjing mellom jødar over heile verda, inkludert i Israel. 

Og det tredje som må skje før Jesus kjem att er dette: Heile Israel skal bli frelst.  Peter seier til jødefolket i Apostelgjeringane 3,19-20:   "Angra difor og vend om, så syndene dykkar kan strykast ut. Då skal det koma tider med lindring frå Herren, og han skal senda den Messias som er bestemt for dykk, Jesus."

Alt dette må på plass før Herren kjem, og det er, i alle fall frå èi side sett, styrt av Guds kyrkje på jord. Det handlar om misjon. 

"Løft hovudet dykkar og sjå," seier Jesus i Johannes 4 "åkrane står kvite til haust!" Er det ikkje fint? Men ser me det? Ser me på våre medmenneske som klare til innhausting? Må Gud opplysa oss slik at me ser det Han ser. 

Omvending og tilgjeving

Alle menneske har trong for omvending.
Jesus sa til disiplane sine at "i hans namn (dvs Jesu namn) skal omvending og tilgjeving for syndene forkynnast for  alle folkeslag.."

Det er dei som vender om frå syndene sine som får tilgjeving hos Gud.
Dei som ikkje vil venda om, blir verande under Guds dom heilt til dei tek hand i hanske og snur seg vekk frå syndene sine og audmjukt ber som tollaren i templet: "Å Gud, ver meg ein syndar nådig!" Då blir dei straks tilgjevne, sjølv om dei berre hugsar ein promille av alt det galne dei har gjort. For tilgjevinga ligg ikkje i omvendinga, men i Jesus, han som me vender om til.

I 1. Tess 1,9 les me slik: "De vende om frå avgudane til Gud, så de kan tena den levande og sanne Gud."

Poenget med å venda om er altså ikkje kun å koma seg ut av Guds dom, kor viktig det enn er,  men framfor noko anna å begynna å tena den levande og sanne Gud, det som me opphaveleg er skapte til. Gud har ein strålande plan med kvar einaste ein av oss: Me skal få leva for hans åsyn (1.Mosebok 17,1-3), æra han, forkynna hans gjerningar, formidla hans kraft og gjera godt mot nesten.

Når me kjem inn i dette, erfarer me det Jesus snakka om i Johannes 4 då han sa til disiplane som kom med mat til han: "Min mat er å gjera hans vilje som har sendt meg." Han hadde fått ført ei kvinne til omvending, og kjende seg djupt tilfreds.

Kva er toleranse?

I kjølvatnet av all uroen som har vore rundt min person den siste tida, har eg tenkt på kva toleranse eigentleg er. For nokre år attende las eg Reidar Myhre sine lærebøker i pedagogikk.

Reidar Myhre var frå 1974 til byrjinga på 80-talet professor i faget ved Universitetet i Trondheim.

I boka om didaktikk har han eit kapittel om ulike verdiar som norsk skule skal fremja, mellom anna toleranse.

Toleranse er berre meiningsfullt, skriv han, der det er reell usemje. Elles er det ikkje noko å tolerera.
Å vera tolerant betyr ikkje å tolerera andre sine meiningar, men å innrømma dei retten til å  uttrykkja meiningane sine.

Du kan m.a.o. vera eit tolerant menneske og samstundes hevda at den trua du har er den einaste sanne og rette,  og seia og skriva at alle bør tru og leva som deg, berre du innrømmer andre retten til å seia og skriva det same.

Det andre som høyrer med er  å lytta nøye til kva folk med andre meiningar enn du har å seia, slik at ein er sikker på at ein har forstått vedkomande rett.

Og så krev toleransen at ein ikkje gjer forsøk på å karikera andre sine meiningar slik at dei verkar urimelege og dumme.

Den som er tolerant skil sak og person. Toppen på intoleranse er å diskutera personen som har meininga i staden for å diskutera den meininga han har. Og me kan vel seia at det slik sett er mykje intoleranse i dagens samfunn.